Trước đó, Bộ Xây dựng nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Ngãi do Ban Dân nguyện chuyển đến theo Công văn số 283/BDN ngày 06/7/2018, nội dung kiến nghị như sau:

Về nghiên cứu, phát triển vật liệu xây dựng: Ngày 22/8/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định 1469/QĐ-TTg về Phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển vật liệu xây dựng Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030, theo đó, xác định mục tiêu: “Phát triển sản xuất vật liệu xây dựng hướng tới phát triển ổn định, bền vững trên cơ sở sử dụng tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường; đầu tư phát triển các cơ sở sản xuất vật liệu, cơ sở chế biến nguyên liệu chuyên nghiệp theo hướng tập trung, quy mô lớn; đầu tư chiều sâu, nâng cấp công nghệ cũ, ứng dụng công nghệ hiện đại, tiết kiệm nguyên, nhiên liệu, giảm thiểu ô nhiễm môi trường để nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm; Nghiên cứu, phát triển các loại vật liệu mới đáp ứng nhu cầu sử dụng đa dạng của thị trường và nền kinh tế”. Tuy nhiên, cử tri cho rằng, hiện nay việc sử dụng nguyên vật liệu xây dựng vẫn chủ yếu dựa trên khai thác nguồn vật liệu thô từ tự nhiên; chưa được khai thác, sử dụng theo hướng tiết kiệm, hiệu quả và vẫn chưa sản xuất, ứng dụng nhiều vật liệu mới. Vì vậy, để nguồn tài nguyên thiên nhiên không bị cạn kiệt, cử tri đề nghị Bộ Xây dựng tăng cường kiểm tra, giám sát, hạn chế việc khai thác, sử dụng nguồn vật liệu xây dựng trong thiên nhiên, tăng cường sản xuất và khuyến khích ứng dụng các loại vật liệu mới cho phát triển.

Theo Bộ Xây dựng, thực hiện nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định 1469/QĐ-TTg ngày 22/8/2014, Bộ Xây dựng đã tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền nhiều văn bản chỉ đạo, quy định về việc sử dụng tiết kiệm, hiệu quả tài nguyên khoáng sản để sản xuất vật liệu xây dựng.

Cụ thể, Nghị định 24a/2016/NĐ-CP ngày 05/4/2016 của Chính phủ về quản lý vật liệu xây dựng, trong đó, Chương V quy định: “Chính sách phát triển vật liệu xây dựng tiết kiệm tài nguyên khoáng sản, tiết kiệm năng lượng, thân thiện với môi trường”; Quyết định số 452/QĐ-TTg ngày 12/4/2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đẩy mạnh xử lý, sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón để làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng với quan điểm “sử dụng tro, xỉ, thạch cao FGD, thạch cao PG làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và trong các công trình xây dựng nhằm mục đích bảo vệ môi trường, tiết kiệm diện tích đất làm bãi chứa, giảm sử dụng tài nguyên khoáng sản để sản xuất vật liệu xây dựng, đảm bảo phát triển bền vững”.

Hiện tại, Bộ Xây dựng đang xây dựng Thông tư quy định việc xử lý sử dụng tro, xỉ, thạch cao làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng dự kiến ban hành cuối năm 2018. Đồng thời, Bộ Xây dựng đã đề nghị Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết số 1084/2015/UBTVQH13 ngày 10/12/2015 quy định áp dụng mức thuế suất tối đa 15% đối với cát và đất làm gạch (thay vì 11% đối với cát và 10% áp dụng đối với đất làm gạch trước đó).

Ngoài ra, Bộ Xây dựng đã xây dựng Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 9205:2012 Cát nghiền cho bê tông và vữa nhằm thay thế cho việc sử dụng cát tự nhiên cho xây dựng. Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng đã xây dựng hơn 29 bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn, hướng dẫn kỹ thuật để phục vụ cho việc sử dụng tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện, hóa chất, phân bón để làm nguyên liệu sản xuất vật liệu xây dựng và sử dụng trong các công trình xây dựng.

Một số kết quả đạt được là từ chỗ không sản xuất được cát nhân tạo, đến nay, cả nước đã có hơn 20 cơ sở sản xuất cát nhân tạo, 1 năm sản xuất được khoảng 3 triệu m3, trong đó có doanh nghiệp đầu tư sản xuất cát nghiền với công suất lớn như Cty CP Thiên Nam (công suất 1,5 triệu m3/năm).

Hiện nay, cả nước có 23 cơ sở nhiệt điện đốt than phát thải ra tổng lượng tro, xỉ là 14,3 triệu tấn/năm và lượng thạch cao là 0,398 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, đã có 6 nhà máy xi măng và 8 nhà máy sản xuất gạch không nung đã ký hợp đồng tiếp nhận tro, xỉ, thạch cao của các nhà máy nhiệt điện. Tổng lượng tiêu thụ tro, xỉ trong năm 2017 đạt gần 4 triệu tấn (khoảng 30% lượng tro, xỉ thạch cao phát sinh bình quân năm).

Tuy nhiên, việc thúc đẩy phát triển sản xuất vật liệu xây dựng hướng tới phát triển ổn định, bền vững trên cơ sở sử dụng tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường vẫn chưa đạt được các kết quả như mong muốn, vẫn chủ yếu sử dụng tài nguyên hóa thạch tự nhiên như cử tri tỉnh Quảng Ngãi phản ánh.

Để việc sử dụng nguyên vật liệu xây dựng theo hướng tiết kiệm, hiệu quả và tiếp tục nghiên cứu, ứng dụng và sản xuất nhiều vật liệu mới, trong thời gian tới Bộ Xây dựng dự kiến đến cuối năm 2018, xây dựng, hoàn thiện trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản làm vật liệu xây dựng ở Việt Nam đến năm 2030 và định hướng đến năm 2050, trong đó thể hiện quan điểm và các giải pháp cụ thể để sử dụng tài nguyên tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường, sử dụng công nghệ hiện đại trong khai thác, chế biến khoáng sản để nâng cao chất lượng sản phẩm.

Đồng thời tiếp tục tổ chức rà soát, đánh giá toàn diện quá trình thực hiện Quyết định 1469/QĐ-TTg ngày 22/8/2014 của Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo các cơ quan chức năng hoàn thiện hành lang pháp lý để hạn chế việc khai thác, sử dụng nguồn vật liệu xây dựng trong thiên nhiên, tăng cường sản xuất và khuyến khích ứng dụng các loại vật liệu thay thế cho sản xuất vật liệu xây dựng hướng tới phát triển ổn định, bền vững.

(nguồn : Xây Dựng)